Elektrikli araçlar, sürdürülebilir ve çevre dostu ulaşım seçenekleri arayanların sayısının artmasıyla son yıllarda daha popüler konuma gelmiştir. Bununla birlikte, birçok potansiyel alıcı için elektrikli otomobil pil ömrü, hâla önemli derecede endişeye sebep olmaktadır. Peki, ortalama elektrikli araç pil ömrü ne kadardır? Elektrikli otomobil pil ömrünü ve uzun ömürlülüğünü hangi faktörler etkiler?
Elektrikli Araç Bataryasıyla Motor Nasıl Çalışır?
Elektrikli araçlarda teknik olarak şarj edilebilir bataryaların bir çalışma prensibi mevcuttur. Elektrikli otomobil batarya ömrü konusuna doğrudan etki eden bu durum şöyle açıklanabilir. Bütün piller karşılıklı uçlarda bir anot ve katot içerir ve aralarında elektrolit sıvısı yer alır. Bataryanın şarj edilmesi sırasında, iyonlar (elektrik yüklü atomlar) katottan anoda doğru aktive olur. Elektrikli aracın bataryası kullanılmaya başlandığında lityum iyonları tersi yöne hareket ederek elektriği deşarj eder. Nihayetinde elektrikli araç motoruna güç uygulanmış olur.
Elektrikli Araçlarda Batarya Neden Arızalanır?
Elektrikli araç motorunun batarya ile çalışma prensibinin akabinde bir kısım lityum iyonu akünün elektrolit sıvısındaki kimyasal reaksiyonlar yoluyla yok olur. Bu durum akünün zaman içinde daha az lityum iyonuna sahip olmasına neden olur. Bataryanın elektrotları (anot ve katot), lityum iyonların içlerine girdi çıktı sağladıkça kademeli olarak zarar görmeye başlayacak elektrik yükünü depolama kapasitesi azalacaktır. Açığa çıkan yüksek sıcaklık ile birlikte elektrolitlerin parçalanması durumu da oluşabilir. Daha az lityum iyonunun çok kolay bir şekilde ileri geri hareket etmesine sebep olabilir. Genel anlamda pil ömrünü etkileyen temel hususlar paragrafta bahsi geçen kimyasal reaksiyonlardır.
Elektrikli Araç Batarya Kullanım Ömrünü Neler Etkiler?
Elektrikli araçların pilleri zamanla bozulabilir ancak elektrikli otomobil pil ömrü üzerinde etkili olan birçok faktör vardır. Bunlar arasında aracın soğutma sistemi de yer alır. Akıllı soğutma sistemleri kullanarak aküyü sabit bir sıcaklıkta tutmak, akünün daha uzun ömürlü olmasına yardımcı olur. Sıvı soğutma sistemine sahip araçların, hava soğutma sistemine sahip olanlardan daha uzun ömürlü olduğu bilinmektedir.
Ayrıca, sıcaklık da bir diğer önemli faktördür. Yüksek sıcaklıklar bataryanın elektrolitine zarar verir, bu nedenle daha sıcak iklimlerdeki elektrikli araçlar, daha ılıman yerdekilere göre daha kısa ömürlü olabilir.
Hızlı şarj etmek de pilin ömrünü olumsuz etkileyen durumlardandır. Hızlı şarj, akünün içindeki sıcaklığı normal şarjdan daha fazla artırır ve bu da bataryayı bozabilir. Bu nedenle, ara sıra hızlı şarj etmek iyidir ancak sık sık hızlı şarj ile elektrikli otomobil batarya ömrü kısalabilir.
Aşırı şarj ve şarjın azalması da bataryanın ömrünü etkileyen faktörler arasındadır. Şarj %20 ile %80 arasında tutulduğunda maksimum süreyle dayanır. Üreticilerin büyük kısmı araçların yalnızca %80’e kadar şarj edilmesini önermektedir. Ayrıca, sürüş sırasında aracınızı kullanma tarzınız da akünün ömrünü etkiler. Hızlı ve agresif bir şekilde araç kullanırsanız, pil daha hızlı tükenir ve bu da uzun ömürlülüğü etkileyebilir.
Elektrikli Araç Bataryaları için Garanti Veriliyor mu?
Günümüzde neredeyse tüm üreticiler elektrikli araç pilleri için sekiz yıl veya 100.000 mil (160.000 km) garanti vermektedir. Fakat aracın kendi garantisi sunulan bu taahhüdün dışında ayrı tutulmaktadır. Tesla Model S, Hyundai elektrikli araç segmentleri gibi seçenekler ise sekiz yıl veya 125.000 mil (200.000 km) garantiye sahiptir. Ayrıca yedi yıl garantili birkaç EV araç ve yalnızca yaklaşık 65.000 mile (124.000 km) kadar destek vaat eden az marka mevcuttur. Araç markalarının kendi broşürlerinde ya da resmi internet sitelerinde yer alan bilgi metinlerinde sunulan imkânlar açıkça ifade edilmektedir.
Elektrikli araç batarya garantileri, geleneksel benzinli / dizel motorlu araçların garantilerinden çok daha uzun olabilmektedir. Bu durum, EV motorlarının içten yanmalı motorlara göre çok daha az hareketli parça içermesinden kaynaklanıyor. Bu nedenle; elektrikli otomobil motorları daha uzun bir ömre sahip olma eğilimindedir. Ayrıca, elektrikli araç bataryaları geliştikçe, daha uzun ömürlü pillerin ortaya çıkması da bekleniyor. Bazı üreticiler, yakın gelecekte “milyon millik bataryalar” gibi yeni teknolojiler geliştirileceğini belirtiyorlar.
Elektrikli Otomobil Bataryalarının Geri Dönüşümü Mümkün müdür?
Elektrikli araç bataryaları geri dönüşüm sağlanabilecek şekilde üretilmektedir. Bu bataryaların yeniden kullanılabilmesi için genel olarak iki yol mevcuttur:
1- Elektrikli otomobil aküleri lityum, kobalt, nikel ve manganez gibi çeşitli değerli metaller içermektedir. Metalleri açığa çıkarmak için çeşitli kimyasal işlemler uygulanabilir. Batarya kolaylıkla parçalanabilir veya toz haline getirilerek dönüşüm sürecine alınabilir. Daha sonra yeni elektrikli araç aküleri üretmek veya başka kullanımlar için yeniden dönüştürülebilirler.
2- Elektrikli araç bataryasının kullanım ömrü tamamlandıktan sonra, pilin hücreleri birçok işlev için kullanılabilir. Örneğin bu piller, ev veya işyerlerinde elektrik depolamak için kullanılabilirler. Geceleri kullanılmak üzere güneş panellerinden enerji depolanması sağlanabilir. Bazı şirketler ise, elektrik şebekelerinde kullanmak üzere ömrünü tamamlamış elektrikli araç batarya hücrelerinden mega piller üretmektedir. Ayrıca forkliftler veya golf arabaları gibi daha az güce ihtiyaç duyan diğer araçlara da bu piller entegre edilebilmektedir.
Elektrikli araçlar için özel geliştirilen lastikler için tıklayınız:
Elektrikli araçlarda kullanıma uygun lastikler için tıklayınız:
Bununla birlikte; ELECT işaretlemesine sahip Pirelli lastiklerin hepsi elektrikli otomobillerde kullanım için uygundur. Yeni nesil Pirelli lastiklerin birçoğunda bu işaretleme bulunmaktadır.
Ürün açıklamalarından lastiklerin ELECT işaretlemeli olup olmadığını kontrol edebilirsiniz.
