Hiç dünyanın ilk kış lastiğinin ne zaman ve nasıl üretildiğini merak ettiniz mi? Acaba zorlu kış koşullarında güvenli sürüş yapabilmemizin vazgeçilmezi olan ilk kış lastiği hangisiydi? Bu konuda ana kahramanımız olan; Nokia Kelirengas’ın ilgi çekici bir tarihi serüveni ve yolculuğu var. Blog yazımız içerisinde, bu lastiğin nasıl ortaya çıktığını, hangi özelliklere sahip olduğunu, geçmişte hangi başarılara imza attığını ve günümüzdeki kış lastiklerine nasıl ilham verdiğini anlatacağız.
Nokia Kelirengas Nedir ve Nasıl İcat Edildi?
Gummitehdas Osakeyhtiö adlı şirket tarafından piyasaya sürülen dünyanın ilk kış lastiği: Nokia Kelirengas, Fince’de “Hava Lastiği” anlamına gelir. Bu şirket daha sonra Nokian Tyres adını alacaktır. Nokia Kelirengas’ın icadı, kış lastikleri tarihinde adeta bir dönüm noktasıdır. Nokia Kelirengas’ın ortaya çıkmasının ana sebebi, 1930’lu yıllarda karlı yolların oldukça zorlu koşullarıydı. O zamanlar, karlı yollar nadiren kullanılır ve dar olurdu. Kar küreme araçları da yaygın değildi. Bu nedenle, kış trafiğinin sorunlarını çözmek için, lastik fabrikalarına bağlı mühendisler her gün sürücülerle iletişim kurarlardı. Gummitehdas’ın Satış Müdürü Erik Sundqvist, lastiğin geliştirilmesinde önemli bir rol oynadı. Müşterilerinin isteklerini dikkatle dinledi ve lastik satıcısı August Kelhu ile yakın çalıştı.
İlk Kış Lastiği Nokia Kelirengas Öncelikle Hangi Segmentte Kullanıldı?
Nokia Kelirengas, özellikle kamyonlar için geliştirilen bir lastikti. Kamyonlar ve otobüsler, trafiğin büyük bir bölümünü oluşturuyordu. İlk Nokia Kelirengas setleri 7.50–20 boyutunda üretildi. Nokia Kelirengas, yumuşak ve karlı koşullarda aracın yolda kalmasını sağlamak için tasarlanmıştı. Güçlü desen tasarımı, Nokia Kelirengas serisini güvenilir bir kış lastiği yaptı. Çapraz olukları, karlı zemini bir makine dişlisi gibi kavradı. Bu da, o dönem kullanımının zorluklar doğurduğu kar zincirlerinin kullanımının azalmasını sağladı.
Nokia Kelirengas’ın Tasarımı ve Performansı Nasıldı?
Nokia Kelirengas’ın tasarımı, kış lastikleri için bir devrimdi. Lastiğin desen tasarımı, karlı yollarda endüstriyel makine dişlisi gibi tutunabilen çapraz oluklardan oluşuyordu. Bu oluklar, lastiğin karı ve çamuru temizlemesine yardımcı oluyordu. Ayrıca, lastiğin virajlarda yanal şekilde kaymayı önlemek için yüksek bir sürüş stabilitesi sağladığı da belirtiliyordu. Nokia Kelirengas’ın performansı, o dönemin koşullarına göre oldukça iyiydi. Lastik, yoğun biçimde birikmiş karlı yollarda dahi ustalıkla ilerleyebiliyor, buzlu yollarda ise kaymayı azaltabiliyordu. Nokia Kelirengas, aynı zamanda uzun ömürlü ve dayanıklıydı. Lastik, kamyon ve otobüs sürücülerinin kış yollarında güvenle seyahat edebilmelerini sağlıyordu. O dönem reklamlarında ise şöyle deniyordu: “Frenlemede çok etkili, virajlarda ve dönüşlerde karda kayma olasılığı tamamen ortadan kaldırıldı!’’
Nokia Kelirengas’ın Kış Lastikleri Endüstrisine Etkisi Nedir?
Nokia Kelirengas, kış lastikleri endüstrisine büyük bir etki yaparak tarihte önemli bir rol oynamış ve öncü bir model olmuştur. Nokia Kelirengas’ın ardından, Nokian lastikleri, 1936 yılında dünyanın ilk binek araç kış lastiği olan Nokian Hakkapeliitta serisini piyasaya sürmüştür. Nokian Hakkapeliitta, Nokia Kelirengas’ın geliştirilmiş bir versiyonu olarak düşünülebilir ve kış lastikleri için bir efsane haline gelmiştir. Nokia Kelirengas, aynı zamanda, kış lastikleri için yeni teknolojilerin ve tasarımların geliştirilmesine ilham vermiştir. Bu ürünün desen tasarımı, kış lastiklerinin çoğunda kullanılan çapraz biçimde oluk yapısının temelini oluşturmuştur. Nokia Kelirengas’ın başarısı, kış lastikleri için yeni malzemelerin, bileşiklerin ve özelliklerin araştırılmasını teşvik etmiştir.
Nokia Kelirengas Yerini Devrettiğinde Ortaya Hangi Lastik Çıktı?
1950’lerde kar küreme araçlarının daha yaygın kullanılması, pürüzsüz bir buzlu zeminin oluşumunu da beraberinde getirdi. Kış lastiklerinde yeni özelliklere olan ihtiyaç da buna bağlı olarak arttı. Lastiklerin daha iyi kavrama sağlamak için metal kaplamalı lastikler, seramik parçalar içeren desen bileşenleri gibi çeşitli öneriler ortaya çıktı. Farklı türde metal kızaklama engelleyiciler de sunuldu, bunlar arasında perçinli lastikler, farklı yaylar ve çiviler içeren lastikler bulunmaktaydı.
Sonunda, 1961’de geleneksel Hakkapeliitta kış lastikleri, Kometa çivisinin çıkışıyla çığır açtı. Bu çivi, sert metal uçlarına dayanan güç ve dayanıklılık üzerine kurulmuştu ve hala çivili lastiklerde kullanılan aynı teknolojiyi içeriyor. Kometa-Hakkapelitta çivili kış lastikleri, 1963’te Monte Carlo Rallisi’nde podyumun zirvesine çıkan sürücülerin Hakkapeliitta çivili lastikler kullanmış olmasıyla iyice yaygınlaştı. 1965-1967’de Timo Mäkinen, Pauli Toivonen ve Rauno Aaltonen’in üç yıl üst üste kazandığı Monte Carlo rallisi ise serüvenin başarıyla dolu yolculuğu olarak hafızalara kazınmış oldu.
